Δευτέρα 23 Ιανουαρίου 2012

Το μέλλον του κόσμου είναι ο ήλιος και το φυσικό αέριο, εσείς έχετε και τα δύο

>Ο πρώην υφυπ. Ενέργειας των ΗΠΑ, Έρνεστ Μόριτς, εξηγεί πώς θα αλλάξει η Κύπρος
Φωτογραφία
Καταλαβαίνεις από την πρώτη ματιά ότι έχεις απέναντί σου μια χαρισματική προσωπικότητα. Είναι η ακτινοβολία που εκπέμπει, η σοφία, η πραότητα και η τεράστια εμπειρία. Πρόκειται για τον δρα Ερνεστ Μόριτς. Πρόκειται για έναν πανεπιστημιακό, καθηγητή φυσικής και μηχανολογικών συστημάτων. Όμως αυτό είναι το λιγότερο. Είναι και ο διευθυντής του Ινστιτούτου Ενέργειας και Περιβάλλοντος του περίφημου ΜassachusettsΙnstitute ofΤechnology(ΜΙΤ). Στο ΜΙΤ, διετέλεσε και επικεφαλής του Τμήματος, Φυσικής και διευθυντής του Κέντρου Γραμμικής Επιτάχυνσης (πυρηνικών ερευνών), ενώ συμμετείχε στα μεγαλύτερα κέντρα μελετών και λήψεως αποφάσεων στις ΗΠΑ για την πυρηνική ενέργεια, το φυσικό αέριο, τον άνθρακα, τις ανανεώσιμες πηγές. Από το 1995 μέχρι το 1997 διετέλεσε διευθυντής στο γραφείο Επιστημών και Τεχνολογίας του Προέδρου των ΗΠΑ και από το 1997 μέχρι το 2001, υφυπουργός Ενέργειας των ΗΠΑ. Ηταν επίσης για χρόνια ειδικός γραμματέας της ομάδας διαπραγμάτευσης των ΗΠΑ με την ΕΣΣΔ και αργότερα με τη Ρωσία για τη συμφωνία μείωσης των πυρηνικών όπλων.
Έχει σειρά διεθνών τιμητικών διακρίσεων, μεταξύ των οποίων και ο Μεγαλόσταυρος του Μακαρίου
Γ’ από την Κυπριακή Δημοκρατία, για τον οποίο δηλώνει ιδιαίτερα περήφανος. Είναι επίσης μέλος του Συμβουλίου του Ινστιτούτου Κύπρου. Αυτά είναι ένα μικρό μόνο μέρος του βιογραφικού του. Έχει κάνει διαλέξεις σε όλα τα επίλεκτα επιστημονικά, ερευνητικά κέντρα και δεξαμενές σκέψης του κόσμου. Εμείς, ξεχωρίσαμε μιαν απάντηση που έδωσε υποστηρίζοντας ότι ο κόσμος θα αλλάξει σύντομα λόγω των ανανεώσιμων πηγών και του φυσικού αερίου, ενώ ο συνομιλητής του υποστήριξε πως ενόσω υπάρχει πετρέλαιο ο κόσμος θα είναι εξαρτημένος από αυτό: «Γιατί; Μήπως σώθηκαν από τη γη οι πέτρες για να ξεπεράσουμε τη λίθινη εποχή;» Η συνάντησή μας, δεν μπορούσε να έχει άλλο επίκεντρο, παρά τις εξελίξεις με το φυσικό αέριο. Το όραμά του, εξαιρετικά ενδιαφέρον και αισιόδοξο.
“Το μέλλον του κόσμου στην ενέργεια, εξαρτάται από τον ήλιο και το φυσικό αέριο” μας λέει χαμογελώντας. “Εσείς μάλλον έχετε αρκετά και από τα δύο…” υποδεικνύει.
- Οι εξελίξεις στον τομέα της ενέργειας στην Κύπρο είναι ραγδαίες, με τρία ζητούμενα: την επάρκεια σε ενέργεια, την ασφάλεια στην εξασφάλισή της και την προστασία του περιβάλλοντος και πρέπει όλα να πάνε μαζί. Μπορεί να γίνει αυτό ή πρόκειται για αλληλοσυγκρουόμενους στόχους; Όχι, δεν είναι αλληλοσυγκρουόμενα. Ιδιαίτερα με την εξεύρεση φυσικού αερίου μπορείτε να λύσετε πάρα πολλά προβλήματα και να εξασφαλίσετε βέλτιστες λύσεις ταυτόχρονα και για τους τρεις στόχους. Στο ΜΙΤ μόλις ολοκληρώσαμε πριν έξι μήνες μια μελέτη για το μέλλον του φυσικού αερίου και η άποψη που δημιουργήθηκε είναι ότι το φυσικό αέριο αντικαθιστά σταδιακά τη χρήση του πετρελαίου και του άνθρακα. Μαζί με την αύξηση της αποδοτικότητας των ενεργειακών πηγών, το φυσικό αέριο μπορεί να μας βοηθήσει στην παραγωγή ενέργειας με χαμηλότερο κόστος, να έχουμε επάρκεια και ασφάλεια, αλλά και να προστατεύσουμε περισσότερο το περιβάλλον.
- Το φυσικό αέριο δημιουργεί και στην Κύπρο νέα δεδομένα;
Το φυσικό αέριο είναι απόλυτα συμβατό και ως καταλύτης στην προώθηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Να εξηγήσω. Η παραγωγή ηλιακής και αιολικής ενέργειας, δεν μπορεί να είναι σταθερή, αλλά αλλάζει, έχει σκαμπανεβάσματα κατά τη διάρκεια ενός 24ώρου, ανάλογα με τις ώρες και τον καιρό. Ταυτόχρονα, σήμερα η αποθήκευση της παραγόμενης ενέργειας, είναι μια πολύ δύσκολη και κυρίως δαπανηρή υπόθεση. Εκείνο λοιπόν που χρειαζόμαστε είναι το φυσικό αέριο, το οποίο μπορούμε να συνδυάσουμε με τις ανανεώσιμες πηγές, όποτε έχουμε ψηλή παραγωγή από τη μια μορφή ενέργειας μειώνουμε την παραγωγή από την άλλη μορφή.
Νομίζω ότι είναι κοινά παραδεκτό ότι η Κύπρος διαθέτει και από τα δύο σε επάρκεια. Οπότε για την Κύπρο ο συνδυασμός ενεργειακής απόδοσης, ανανεώσιμων πηγών, φυσικού αερίου και έξυπνων υποδομών είναι η συνταγή.
- Τι εννοείτε έξυπνες υποδομές; Εννοώ έξυπνο δίκτυο, υβριδικό ενοποιημένο δίκτυο μεταφοράς και διανομής φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού. Εννοώ μεταφορά του δικτύου δημοσίων συγκοινωνιών σε κίνηση με ηλεκτρισμό και φυσικό αέριο. Να συνδυάσουμε τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα με το δίκτυο του σπιτιού, με το δίκτυο σε επίπεδο πόλης.
- Πώς βλέπετε να επιδρούν οι εξελίξεις με το φυσικό αέριο στην οικονομία, πέραν των εσόδων από τα κοιτάσματα;
Αν τα αποθέματα φυσικού αερίου της Κύπρου είναι πράγματι σημαντικά, υπάρχει η δυνατότητα συνολικής δυναμικής εξέλιξης στην οικονομία και κοινωνία της Κύπρου. Την κάνει ανεξάρτητη από το πετρέλαιο, στη βιομηχανία, στην παραγωγή ηλεκτρισμού και στις μεταφορές. Το φυσικό αέριο πιθανότατα υπάρχει σε σημαντικό περίσσευμα οπότε μπορεί και να εξάγεται, αλλά είναι και το βασικό καύσιμο για τη βιομηχανία. Και αυτό σε δύο κατευθύνσεις: Η πρώτη είναι ως πηγή ενέργειας για τη βιομηχανία. Και η δεύτερη, ως πρώτη ύλη για ανάπτυξη βιομηχανιών παραγωγής υποπαραγώγων φυσικού αερίου. Έτσι θεωρώ ότι οι προοπτικές που φέρνει το φυσικό αέριο στη χώρα, μπορούν να μεταλλάξουν την κυπριακή οικονομία.
- Δεν βλέπετε οτιδήποτε αρνητικό; Τι χρειάζεται να προσεχθεί ιδιαίτερα; Στις ΗΠΑ κάποιοι φοβούνται, κυρίως ομάδες περιβαλλοντιστών, ότι το φυσικό αέριο καθυστερεί την εισαγωγή των ανανεώσιμων πηγών. Δεν συμμερίζομαι αυτή την άποψη. Γιατί ο στόχος είναι τα μεγάλα προβλήματα, η ενεργειακή ασφάλεια, η οικονομία και το ενεργειακό μέλλον του τόπου. Έτσι πρέπει να χρησιμοποιούμε τους φυσικούς πόρους που έχουμε με τους βέλτιστους τρόπους.
- Είναι όμως ακόμα ψηλό το κόστος παραγωγής από ανανεώσιμες πηγές - και ιδιαίτερα στα φωτοβολταϊκά που αφορούν και περισσότερο την Κύπρο. Το κόστος έχει άμεση σχέση και με το πώς διαχειρίζεσαι το σύστημα ηλεκτρισμού της χώρας σου.
Στην Κύπρο, το πλεονέκτημα των φωτοβολταϊκών, είναι ότι παράγουν περισσότερο ηλεκτρισμό τις ώρες ακριβώς που τον χρειάζεσαι. Πρέπει να σημειωθεί ότι οι μεθοδολογίες χρεώσεων κατανάλωσης ηλεκτρισμού, είναι πολύ πολύ παλιομοδίτικες. Αν είχαμε πραγματικά κοστοστρεφή χρέωση, θα βλέπαμε ότι το κόστος της ηλιακής ενέργειας είναι στην πράξη πολύ μικρότερο. Γι’ αυτό άμα κοιτάξουμε το συνδυασμό ηλιακής ενέργειας και φυσικού αερίου, θα διαπιστώσουμε ότι μειώνουμε αμέσως σημαντικά το κόστος - αυτή είναι η πρόταση. Να υπολογίσουμε και την εξοικονόμηση από εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Αυτός είναι λοιπόν ο καλός συνδυασμός φωτοβολταϊκά και φυσικό αέριο που αλληλοσυμπληρώνονται.
Σίγουρα το κόστος των φωτοβολταϊκών για παραγωγή ηλεκτρισμού πρέπει να μειωθεί και μειώνεται διαρκώς. Για παράδειγμα, σήμερα, για μεγάλα φωτοβολταϊκά πάρκα, υπάρχουν προτάσεις - με κινεζικής παραγωγής φωτοβολταϊκά - για κόστος κάτω και από 1 δολάριο ανά βατ. Στην Καλιφόρνια, για μεγάλα συστήματα φωτοβολταϊκών, το συνολικό κόστος είναι κάτω των δύο δολαρίων ανά βατ, περιλαμβανομένης της μεταφοράς και της εγκατάστασης. Νομίζω ότι πάμε για 1 δολάριο ανά βατ σε συνολικό κόστος εγκατάστασης.
- Εν κατακλείδι είστε αισιόδοξος…Πιστεύω στην προοπτική του φυσικού αερίου, που πρέπει να αναπτυχθεί σε συνδυασμό με τις ανανεώσιμες πηγές, τις έξυπνες υποδομές, τη βιομηχανία, τις μεταφορές και την ενεργειακή απόδοση. Αυτό θα δώσει μια τεράστια ώθηση στην Κύπρο.
- Και θα ξεχάσουμε τι είναι το πετρέλαιο; Ναι, έτσι, θα ξεχάσετε τι είναι το πετρέλαιο. Στις ΗΠΑ, στόχος είναι να ξεχάσουμε το κάρβουνο λόγω του φυσικού αερίου.

Αυτοκίνητα με φυσικό αέριο και ηλεκτρισμό
- Το μέλλον της αυτοκίνησης και των μεταφορών βρίσκεται στον ήλιο και στις μπαταρίες, έχετε πει σε διαλέξεις σας στο ΜΙΤ. Η Κύπρος είναι μια χώρα με περιορισμένο σχετικά πληθυσμό και -ακόμα πιο σημαντικό για τις μεταφορές- με περιορισμένη γεωγραφική έκταση. Αυτό κατά την άποψή σας, δίνει κάποιο πλεονέκτημα για να προχωρήσουμε πιο γρήγορα από τους άλλους προς αυτή την κατεύθυνση; Αυτά τα γεωγραφικά και πληθυσμιακά δεδομένα παρέχουν εξαιρετικές δυνατότητες προς δύο κατευθύνσεις, δεδομένου ότι υπάρχει το φυσικό αέριο. Το μέγεθος της Κύπρου είναι εξαιρετικό προτέρημα για την ανάπτυξη των ηλεκτρικών οχημάτων. Και αυτό, γιατί σήμερα το μεγάλο πρόβλημα είναι οι μπαταρίες για ηλεκτρικά οχήματα, που είναι πολύ ακριβές. Και τεχνικά είναι αδύνατο να κάνεις με ηλεκτρικό όχημα, με μπαταρία, μεγάλες αποστάσεις. Όμως σε περίπου 10 χρόνια θα υπάρχουν υβριδικά οχήματα, επαναφορτιζόμενα με ηλεκτρισμό από το δίκτυο, που θα έχουν ικανοποιητική μπαταρία για μέσες αποστάσεις, κάτι που θα ικανοποιεί απόλυτα τις ανάγκες στην Κύπρο. Δεύτερο είναι το φυσικό αέριο. Η απευθείας χρήση του στην αυτοκίνηση σε συμπιεσμένη μορφή - υπάρχουν τεχνολογίες - όπως και η - εύκολη- μετατροπή του φυσικού αερίου σε μεθανόλη, που είναι καύσιμο για τα αυτοκίνητα πολύ περισσότερο φιλικό στο περιβάλλον και μας ανεξαρτητοποιεί από το πετρέλαιο. Το μειονέκτημα διεθνώς είναι ότι επιτρέπει περιορισμένες αποστάσεις κίνησης, κάτι που δεν αφορά στην Κύπρο λόγω των γεωγραφικών της διαστάσεων.

Έρευνα στο Ινστιτούτο Κύπρου για συμπαραγωγή ηλιακής και ηλιοθερμικής ενέργειας
- Ποιος είναι ο λόγος της επίσκεψής σας στην Κύπρο; Βρίσκομαι εδώ για συνεδρία του διοικητικού συμβουλίου του Ινστιτούτου Κύπρου. Έχω βοηθήσει για τη δημιουργία του Κέντρου Ενέργειας, Περιβάλλοντος και Υδάτινων Πόρων και συζητούμε τώρα το μέλλον του Κέντρου αυτού. Αισθάνομαι όμως και κάπως Κύπριος, αφού έχω τιμηθεί με τον Μεγαλόσταυρο του Μακαρίου Γ’ πριν τέσσερα χρόνια.
- Πέστε μας κάτι περισσότερο για τις δραστηριότητές σας στο Ινστιτούτο. Από τις δραστηριότητες και τις θέσεις στο Ινστιτούτο Κύπρου, θα επικεντρωθώ στο Κέντρο Ενέργειας, Περιβάλλοντος και Υδάτινων Πόρων, για το οποίο είμαι πολύ ικανοποιημένος. Έχει πάρει και προωθεί σειρά ερευνητικών προγραμμάτων. Συγκεκριμένα, στον τομέα της ενέργειας, το μεγαλύτερο μέρος της προσοχής μου στρέφεται σε ένα πρόγραμμα παραγωγής αφαλατωμένου νερού και ηλεκτρισμού, από συμπαραγωγή ηλιακής και ηλιοθερμικής ενέργειας. Συνεργαζόμαστε με ένα γερμανικό ινστιτούτο στη δημιουργία εδώ ενός εργαστηρίου προς αυτή την κατεύθυνση, με τη συμμετοχή του αμερικανικού ΜΙΤ και του γερμανικού Fraunhofer Ιnstitutesπου θα φέρει και δικές του τεχνολογίες. Επίσης, υπάρχει μια πατέντα - η πρώτη νομίζω- που αποδόθηκε στο Κέντρο του Ινστιτούτου Κύπρου, που αφορά αυτό το σχέδιο και συγκεκριμένα την αποθήκευση θερμότητας.
Στον τομέα του Περιβάλλοντος έχουμε ένα εξαιρετικό πρόγραμμα, σε συνεργασία επίσης με γερμανικό ινστιτούτο, που έχει να κάνει με την κατανόηση των κλιματικών αλλαγών στην ανατολική Μεσόγειο και τις επιπτώσεις που θα έχει η κλιματική αλλαγή στην υγεία και στους υδάτινους πόρους. Στον τομέα των υδάτινων πόρων υπάρχει σημαντική συνεργασία με το Ινστιτούτο Γεωργικών Ερευνών, που μελετά τις ανάγκες σε υδάτινους πόρους στην Κύπρο και σε σχέση με τις κλιματικές αλλαγές. Εργαζόμαστε πάνω σε πολύ σοβαρά προβλήματα για την Κύπρο και την περιοχή, με στόχο να έχουμε όντως κάποια συμβολή στη λύση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο τόπος. Στις ΗΠΑ και στην Ε.Ε. υπάρχουν προβλήματα με την οικονομία, οπότε κάπως πρέπει να δώσουμε έμφαση και στην έρευνα για να βρεθούν λύσεις.
πηγή

Δεν υπάρχουν σχόλια: